Λεβέντες Καλλικραθιανοί, ν'Ἰμπριῶτες ἀντρειωμένοι,

 

 

Γεωργιτζιανοί μου φρόνιμοι, καί κοσμογυρισμένοι ;

 

 

Ποῦ εἶστε οἱ Βολουδιανοί τῶν Σφακιανῶν ἀζάδες,

 

 

πώκανετε κ’ ἐτρέμασι τσή Κρήτης οἱ πασάδες;

 

 

Ποῦ εἶστε οἱ Δασκαλιανοί, κ' ἐσεῖς οἱ Μιχελιάκοι,

 

 

καί Βλάχοι καί Σαπόλιδες καί σεῖς οἱ Στρατικάκοι;

 

 

Βάρδακοι καί Σκορδύλιδες, καί σεῖς οἱ Κουτρουμπάδες,

 

 

‘πού 'χετε 'ς τή παλάμη σᾶς τσοί γιανιτσαραγάδες ;

 

 

Ποῦ εἶστε οἱ Σπαντιδιανοί καί Μπούρμπαχοι, καί ἄλλοι ;

 

 

καί Χούρδιδες, καί Σφακιανοί οὖλοι μιτσοί μεγάλοι;

 

 

Ἄλλους ἔφα' ὁ πόλεμος, κ' ἄλλ’ ἐξενιτευτήκα,

 

 

κ’ ἔρημα καί παντέρρημα καί τά Σφακιά τ' ἀφήκα^.

 

 

ἔρημ’ ἀφήκα τά Σφακιά, κλιτά καί γρυνιασμένα,

 

 

καί οὔλ' Ἀγόρια καί Γιαλιές κατατροχαλιασμένα.

 

 

Ποῦ εἴν' ἡ χώρα τῷ Σφακιῶ μέ τά πολλά καράβια,

 

 

μέ τσ' ἑκατό τσή τσ' ἐκκλησιές, τά πλούσια τά σεράγια ;

 

 

τό Μεσοχώρ’, ὀμπρός Γιαλός, τό θόλος, τοῦ Γεωργίτση,

 

 

οὖλα 'γενήκατε σωρός, καί δέν βγορίζει σπίτι.

 

 

Λιβανιακά, κ’ Ἀνώπολι, Μουρί, καί Κωμητάδες,

 

 

ποῦ εἶναι τά κονάκια σας, χαμόσπιτα κ ὀντάδες ;

 

 

Ἀϊ-Γιάνννη, Ἀράδενα, Λουτρό, κ’ ἅγια-'Ρωμέλη,

 

 

‘πού τά καράβια 'κάνασιν οἱ Σφακιανοί Μαρνέροι,

 

 

Βρασκά, Βουβά, καί Πατζιανέ, κ' Ἀγόρια τά δικά σας,

 

 

ποῦ εἶναι οἱ γιοντάδες σᾶς τά καμαρόσπιτά σας ; 958/1032

 

 

 

 

οὖλα 'γινήκα τρόχαλος καί ποιός νά τ’ ἀναχτίση,

 

 

‘πώπιασαν οἱ νοικοκυροί Ἀνατολή καί Δύσι ;

 

 

γιά δέ τῶν ἔκανε καρδιά τσοί Τούρκους νά γροικούσι,

 

 

κ' ἄλλοι 'ς τόν Ἄδ’ ὑπήγασιν, ἐκεῖ καί κατοικούσι^.

 

 

καί 'κεῖνοι 'ποῦ 'πομείνασι 'σάν 'ξωτικοί γυρίζου,

 

 

κ' ὄρεξι δέν τῶν κάνει πλειό, 'σάν πρώτας νά καθίζου^.

 

 

μουιδέ 'ς τόν νοῦν τῶν τό 'βαναν μουιδέ 'ς τό λοϊσμόν τῶν,

 

 

πῶς θέ νά δώσουσι βεργί 'ς τό Τοῦρκο τόν ἐχθρόν τῶν^.

 

 

μάντα νά κάμουν οἱ φτωχοί, κακός ἔναι κ’ ὁ ζόρες,

 

 

αὐτοί καλά τό 'λόγιασαν νά παρουσι τσή χῶρες.

 

 

Κ’ ὄντιμας δέν ἠμπόρεσαν δέν ἔναι καί 'ντροπή τῶν,

 

 

 

μόνο πῶς τήν ἐπάθασιν ἀπού τή κεφαλή τῶν

 

 

γιατί δέν εἶχαν ἀφορμή μονάχοι τῶν ἐζιοῦσα,

 

 

‘ς τά χώματα τωνε, ποτέ Τοῦρκοι δέν ἐπατοῦσα

 

 

δοσίματα δέν ἔδιδα, μουιδ’ ἐγγαριές ἐκάνα,

 

 

τά δύο τῶν πόδια τῶν Τουρκῶν 'ς ἕνα παπούτ’ ἐβάνα^.

 

 

Εἶχαν καί τά καραβιά τῶν, 'που τῶν ἐκουβαλοῦσα,

 

 

‘σᾶν μπέηδες καί πρίντζιπες εἰς τά Σφακιά 'περνοῦσα^.

 

 

κ’ ἤθελα τό συλλογιαστού καλά νά τό μετρήσου,

 

 

οὔλους τσοί Τούρκους μοναχοί πῶς θά τσοί πολεμήσου^.

 

 

κ’ ὁ Μόσκοβος κ’ ἄν ἤτονε 'ς τή Γαῦδο γιά νά φτάξη,

 

 

ἐτόσο μύθος καί Τουρκιά, ἤθελε τσοί ρημάξη^.

 

 

καί δίχως νά τήν κάμουσι τή Κρήτη ρωμηοσύνη,

 

 

νά τά ξεβγάλου τά Σφακιά δέν ἦτο δικηοσύνη^.

 

 

μά 'κλείσασι τά μμάθια τῶν γιατί βαρειά 'πονούσα,

 

 

νά βλέπουσι τσοί Κρητικούς τά χάλια ‘ποῦ ‘περνοῦσα;

 

 

κ’ ἐμοιάσασι τοῦ μέρμηγκα, ‘ποῦ λέ’ ἡ παροιμία,

 

 

τό πῶς «'σάν τ’ ὀργιστ' ὁ Θεός τόν κάνει 'σάν τή μυίγια 986/1032

 

 

 

 

 

 

φτερά τοῦ δίδει καί πετᾶ καί τή φωλειά τ’ ἀφήνει,

 

 

καί ‘βρίσκει τόνε τό πουλί καί τόνε καταπίνει».

 

 

‘Εγ’ Ἀναγνώστης τοῦ Παπᾶ ὁ Σήφης τοῦ Σκορδύλη,

 

 

αὐτά 'που σᾶς δηγήθηκα μέ γράμμα μέ κοντύλι,

 

 

ἀρχινηξα καί τά 'γραφα 'λιγάκι κάθα ‘μέρα,

 

 

κ’ εἰς τή Παπούρα 'κάθου μου 'ς τό Γκίβερτ’ ἀπό πέρα^.

 

 

εἰς τή Παπούρα 'κάθου μ,οὐ γιατί ἠμου 'γγαλονόμος,

 

 

καί μέ τόν μπάρπα Πανζελιό, ἀποῦτον τυροκόμος^.

 

 

ἐγώ ἐκράθιου τό χαρτί κ’ ἐκράθιου καί τή μπένα,

 

 

κ’ ἐκεῖνος μου δηγάτονε καί τά 'γραφά ‘νά ἕνα,

 

 

ἐκεῖνος μου δηγάτονε τό Δάσκαλο τό Γιάννη,

 

 

τά 'μμάθια τοῦ δακρύζουσι, ‘σάν τόν ἀναθιβάνη

 

 

ἡ γιομιλιά τοῦ κόβγεται, συλλογιασμοί τόν πιάνου,

 

 

καί μαύρους ἀναστεναγμούς τά 'σωθικά τοῦ βγάνου.

 

 

Πόσα καί πόσα βάσανα, πόσες καί πόσες λύπες,

 

 

τώρχουντα 'ς τό συλλογισμό, πόσοι καϋμοί καί πρίκες !

 

 

Ν’ ἀναστορᾶται μονομιᾶς τοῦ Καστελιοῦ τσ' ἀνθρώπους,

 

 

τσοί χωριανούς τοῦ κ’ ἐδικούς, τσοί φίλους καί συντρόφους

 

 

Ν’ ἀναστορᾶται τά Σφακιά τσ' ἄντρες καί τά καλά τῶν,

 

 

τά πάθη καί τά χάλια τῶν, καί τ’ ἀποδόματα τῶν. 1006/1032

 

 

 

 

Τραγουδιχτά μου τά 'λεγε γιατ' εἶναι ριμαδωρος,

 

 

γιατ' ἔχει κ’ ἀπού τό Θεό καί τό μεγάλο δῶρος^.

 

 

ὅσα δέν εἴδ’ ἐκάτεχε κ’ ὅσα εἶδε δέ τά ‘ξέχνα,

 

 

γιατ' ἔχει καί 'θυμητικό καλλίτερ' ἀπό μπένα.

 

 

Καί ποιός 'μπουρεί νά δηγηθῆ ἐκεῖνα 'πού θυμᾶται,

 

 

κ' εἰς τό τραγούδι νά τά εἰπῆ ἐκεῖνα 'που δηγᾶται;

 

 

πολλά εἰδασι τά 'μμάθια τοῦ κ’ ἀκούσασι τ’ αὐθιᾶ του,

 

 

καϋμένα χείλη, βάσανα, ἀσπρίσαν τά μαλλιά του.

 

 

Τά χίλια ὀχτακόσια δέν ἔφταξε τό ἔτος,

 

 

ἐκ τοῦ Δασκάλου τόν καιρό δεκάξε χρόν’ ὀφέτος,

 

 

'ποῦ 'βάστου ‘ς τό σακκούλι μου, μπένα, χαρτί, μελάνη,

 

 

καί τό τραγούδι τό 'γραψα τοῦ Δάσκαλου τοῦ Γιάννη^.

 

 

μ’ ἄν ἤν τά γράμματα σφαλτά, τά λόγια δίχως χάρι,

 

 

‘σᾶν τυροκόμου μάθησι καί μπένα μιτατάρη,

 

 

ἄν ἤν τά γράμματα σφαλτά τά λόγια ‘μπερδεμένα,

 

 

συμπάθει ὅσοι τ’ ἀκούετε δέν ἔναι κ’ ἀπό μένα,

 

 

‘σᾶν αἰγιδάρης ὁ φτωχός 'πό κάτ' ἀπού τό πρίνο,

 

 

τό 'γραψα 'σάν ἐκάτεχα, τῷ γνωστικῶ τ' ἀφήνω^.

 

 

νά τραγουδούσι θλιβιερά οὖλοι μιστοί μεγάλοι,

 

 

νά τόνε κλαῖν τό Δάσκαλο, καί τῶν Σφακιῶ τό χάλι^.

 

 

καί νά μή λέη καί κιανεῖς γιά τά γραφόμενά μου,

 

 

ἄλλοι τά δηγηθήκασι πιλειά προτήτερά μου,

 

 

κ' αὐτός ὁ μπάρπας Παντζελιός ἐδά ‘ς τά γεραθειά του,

 

 

‘που τά εἰδασι τά ‘μμάθια τοῦ κ’ ἀκουσᾶν τά τ’ αὐθιᾶ του^.

 

 

κ’ εἶχε καί 'πιθυμιά πολλή πάντα νά τά δηγᾶται,

 

 

'σάν τό ψαλτήρ’ ὁ δάσκαλος, ἀπόξω νά θυμᾶται. 1032/1032